Sữa mẹ là thần dược?
Sữa mẹ là nguồn thực phẩm vô cùng quý giá cho trẻ sơ sinh nhưng không phải là thuốc chữa bệnh như đồn đoán - Ảnh: Xuân Mai. |
Những ngày gần đây, trên các diễn đàn bà mẹ dấy lên những tin đồn thất thiệt về những công dụng thần kỳ của sữa mẹ. Nào là sữa mẹ nhỏ vô mắt chữa mắt đỏ, chữa giời leo, giải độc gan, thậm chí làm ngón tay cụt có thể mọc lại...
Ngỡ ngàng trị bách bệnh
Thông tin chia sẻ cách chữa mắt đỏ từ sữa mẹ khiến nhiều người ngạc nhiên như: "Sữa mẹ kháng tự nhiên nên phải kiên trì áp dụng bằng cách nhỏ nước muối vào mắt 1 lần/ngày, kết hợp nhỏ sữa mẹ trực tiếp lên mắt 6-10 lần/ngày (phân đều thời gian trong ngày) thì mầm bệnh dần dần sẽ được đẩy sạch. Trong quá trình đẩy mầm bệnh, ghèn phải xuất hiện liên tục".
Rồi có quảng bá khác như: "Tôi từng lấy sữa của chính mình để chữa giời leo cho bé nhỏ, chữa đau mắt cho bà ngoại, hay để giải độc gan cho chồng sau những buổi tiệc tùng. Còn gì tuyệt vời hơn khi sữa mẹ quá vi diệu".
Bác sĩ Đỗ Thị Ngọc Diệp - giám đốc Trung tâm Dinh dưỡng TP.HCM - khuyến cáo những thông tin trên là không có khoa học, không được kiểm chứng, không phải do người có trình độ chuyên môn viết rồi truyền tải lên mạng xã hội nên người dân tuyệt đối không nên tự ý áp dụng. Điều này có thể làm ảnh hưởng đến sức khỏe cho chính mình, người thân, đặc biệt là trẻ nhỏ khi sức đề kháng của bé còn yếu.
GS.TS Nguyễn Duy Tài - chuyên gia sản khoa, giảng viên cao cấp Đại học Y dược TP.HCM - cho rằng đây chỉ là những lời đồn thổi, thế nhưng cộng đồng mạng lại nhiệt tình hưởng ứng, ủng hộ. Cho nên việc phổ cập kiến thức về công dụng của sữa mẹ dùng trong trường hợp nào là điều cần phải được quan tâm, tránh những hậu quả đáng tiếc xảy ra.
Chỉ cung cấp nguồn dinh dưỡng
"Sữa mẹ là một loại thực phẩm nên được xem là thức ăn có nhiều chất dinh dưỡng cho trẻ nhỏ, đặc biệt đối với trẻ dưới 2 tuổi" - BS Ngọc Diệp cho hay.
GS.TS Duy Tài cho biết thêm sữa mẹ rất tốt cho trẻ sơ sinh, ngoài việc cung cấp những chất dinh dưỡng thiết yếu thì sữa mẹ còn có các kháng thể truyền từ mẹ, giúp trẻ tăng sức đề kháng, hạn chế bệnh tật... mà không có loại sữa nào sánh bằng. Tuy nhiên điều này không có nghĩa có thể dùng sữa mẹ nhỏ vào mắt để chữa đau mắt, nhỏ lên da để chữa giời leo hay uống để chữa viêm họng...
"Vì thế không nên ngộ nhận công dụng của sữa mẹ. Sữa mẹ chỉ cung cấp dinh dưỡng cho trẻ, không có chức năng chữa bất cứ loại bệnh nào" - GS Duy Tài nhấn mạnh.
Hiểu sai chỉ thêm bệnh
BS Ngọc Diệp cho hay nếu dùng sữa mẹ để nhỏ mắt, chữa zona thần kinh, giời leo... thì sẽ làm các vết thương phát triển nặng hơn. Người dân tuyệt đối không nên tin những lời đồn thổi về sữa mẹ trị được "bách bệnh" đang lan truyền trên mạng xã hội.
Theo BS Ngọc Diệp, sữa mẹ không phải là dược phẩm vì thế sữa mẹ không chữa được bất cứ một loại bệnh nào. Ngoài ra, trong sữa mẹ có rất nhiều chất dinh dưỡng, nếu vắt rồi để ở môi trường tự nhiên, không bảo quản đúng cách thì chỉ sau một thời gian ngắn, các loại vi sinh vật (vi trùng, siêu vi trùng, vi nấm...) nhanh chóng phát triển như những loại thực phẩm khác và có thể gây bệnh cho người sử dụng.
Với trường hợp sữa mẹ vừa vắt, lập tức nhỏ vào mắt thì lúc này có thể sữa mẹ chưa bị nhiễm khuẩn nhưng vô hình trung chúng ta đang cung cấp dinh dưỡng cho các vi sinh vật đang "trú ngụ" tại mắt, vết thương ngoài da... làm bệnh nặng hơn.
Các bác sĩ khuyến cáo, người dân cần tỉnh táo trước những trào lưu bộc phát. Nếu mắc bệnh thì phải đến các cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời, tránh những hậu quả đáng tiếc xảy ra.
Trao đổi với Tuổi Trẻ ngày 10-4, phó vụ trưởng Vụ Sức khỏe bà mẹ và trẻ em, Bộ Y tế Trần Đăng Khoa cho hay các nghiên cứu trong nước cũng như quốc tế đều khẳng định nuôi con bằng sữa mẹ là tốt nhất với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, các mẹ nên cho trẻ bú sữa mẹ ngay những giờ đầu sau sinh để trẻ được hưởng nguồn sữa non rất quý giá với sức khỏe và sức đề kháng của trẻ. Trong 6 tháng đầu đời của trẻ, các bà mẹ nên nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn, từ tháng thứ 7 trở đi cho trẻ ăn bổ sung và tiếp tục cho trẻ ăn sữa mẹ đến khi trẻ 2 tuổi.
Tuy nhiên ông Khoa cho rằng sữa mẹ tốt nhất về khía cạnh dinh dưỡng, không nên sử dụng sữa mẹ để chữa bệnh. "Trường hợp nhỏ sữa mẹ vào mắt để chữa đau mắt hoặc vào những vết xước trên da còn có thể gây nhiễm trùng vì trong môi trường bình thường, sữa mẹ có thể bị nhiễm khuẩn làm ảnh hưởng đến những vị trí bị tổn thương được bôi/nhỏ bằng sữa mẹ" - ông Khoa nói.